سیستم‌های عمده تغییر کاربری زمین در کشاورزی استان فارس

Authors

  • غلامحسین زمانی و استاد بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
  • مهسا فاطمی دانشجوی دکتری بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
Abstract:

درک و فهم تغییرات کاربری زمین در طول زمان برای توانمند ساختن سیاست‌گذاران در تصمیم‌گیری‌ها لازم است تا در جهت طراحی و اجرای سیاست‌های مداخله گرانه ای پیش روند که سازگار با شرایط محلی هر منطقه و با توجه به اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست‏محیطی توسعه پایدار روستایی باشد. لذا شناسایی و معرفی شیوه‌های جدید و پایدار کاربری زمین و حرکت به سمت آن‌ها ضروری است.هدف این پژوهش مقایسه سیستم‌های عمده کشاورزی تغییر کاربری زمین در شهرستان‌های شیراز و سروستان استان فارس است. در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از فن پیمایش و روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی با انتساب متناسب،60 روستا (257 کشاورز) از روستاهای شهرستان‌های شیراز و سروستان انتخاب گردیده و با استفاده از پرسشنامه حاوی سؤالات باز و بسته، اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری شد. روایی پرسشنامه طبق نظر متخصصین فن و پایایی از طریق انجام آزمون راهنما مورد تأیید قرار گرفت. میزان ضرایب آلفای کرونباخ حاصل از آزمون راهنما بین 0/73 تا 0/95 بود.طبق یافته‌های پژوهش، میزان اراضی روستاهای مورد مطالعه در طی زمان دارای روند صعودی بوده است. همچنین تفاوت میانگین میزان کل اراضی، سطوح زیر کشت شتوی و صیفی، میزان باغات و باغ شهرها بین روستاهای با دو سیستم افزایشی و کاهشی کشاورزی، دارای تفاوت معناداری است. میزان زمین و تغییر کاربری در روستاهای با سیستم کاهشی دارای روند صعودی بیشتر می‌باشد. یافته‌های پژوهش مشخص نمود که مدیریت پایدار زمین در هر دو نوع سیستم کاربری کاهشی و افزایشی کشاورزی در حد پایینی است. مقایسه‌های بین روستاهای با سیستم‌های افزایشی و کاهشی نشان داد که این دو سیستم از لحاظ شیب زمین‌های منطقه، نوع سند، درآمد حاصل از کشاورزی و غیر کشاورزی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. متوسط درجه حرارت،کیفیت زمین، درآمد کشاورزی و رشد جمعیت، سازه‌های مؤثر در تعیین نوع سیستم کاربری زمین در منطقه مورد مطالعه بوده که در معادله رگرسیون لجستیک وارد گردیده‌اند. در نهایت پیشنهادهای کاربردی به منظور حرکت به سمت مدیریت پایدار زمین و کاربری‌های مطلوب و متناسب با شرایط مقتضی هر منطقه، ارائه شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چالش‌های نظام ترویج کشاورزی در سازگاری با تغییر اقلیم: دیدگاه کارشناسان کشاورزی استان فارس

اقلیم در حال تغییر است و پیش‌بینی‌های مختلف نیز حاکی از تسریع روند تغییر اقلیم در آینده می‌باشد. در­صورتی‌که کشاورزان و ساکنان مناطق روستایی از توانایی و ظرفیت مناسب برای رویارویی با ریسک ناشی از تغییر اقلیم برخوردار نباشند، خسارات جبران‌ناپذیری بر پیکره بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد خواهد شد. نظام‌های ترویجی می‌توانند نقش به­سزایی در افزایش سازگاری کشاورزان با تغییر اقلیم داشته باشند. لذا، ...

full text

عمقی‌شدن کاربری زمین در بهره‌برداری‌های کشاورزی روستایی؛ مؤلفه‌ها و تعیین‌کننده‌ها

عمقی‌سازی، به معنای افزایش بهره‌وری زمین و فزونی عملکرد در اثر کنش‌های انسانی است. باوجود چالش بالقوه ناپایداریِ کاربری زمین، عمقی‌سازی رویکرد اصلی توسعه کشاورزی و پاسخ به نیازهای فزاینده غذایی بشر و نیز سنجه‌ای برای تحلیل کارایی کشاورزی است. مطالعه حاضر به ارزیابی و تحلیل عمقی‌شدن کشت لوبیا در منطقه روستایی خرمدشت شهرستان خمین می‌پردازد. نمونه آماری، 183 بهره‌بردار لوبیاکار منطقه بوده و داده‌ها...

full text

بررسی مزیت نسبی، رقابتی محصولات عمده کشاورزی در استان البرز

در این مقاله ابتدا به توصیفی جامع در خصوص مفاهیم مزیت نسبی و مطلق و مفهوم ماتریس تحلیل سیاستی پرداخته شده است و در قالب 3 شاخص عمده مزیت نسبی، توان رقابتی و ضرایب حمایتی وضعیت انواع محصولات زراعی استان البرز مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته‌اند. در این راستا محصول گندم به‌عنوان نمونه به تفصیل در قالب ماتریس تحلیل سیاستی مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج محاسبات سایر محصولات مورد مطالعه نیز بر اساس ...

full text

عوامل مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان دزفول

تغییر کاربری اراضی کشاورزی سبب لطمه زدن به امنیت غذایی و کاهش اشتغال شده و افزایش پدیده‌های مهاجرت را نیز به دنبال دارد. از سوی دیگر تشدید استفاده از زمین ممکن است نیاز به سرمایه‌گذاری‌های زیاد در بهبود آن برای بازگرداندن حاصلخیزی به زمین داشته باشد. بنابراین جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی امری ضروری می‌باشد. این مطالعه عوامل مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان دزفول را مورد مط...

full text

بررسی رقابت‌پذیری محصولات عمده صادرات صنعتی استان فارس

The first part of this article tries to study the dynamic competitiveness of the industrial export products in Fars province. Industry sector data of the province within 2001-2009, shift share analysis indicators and the trade plan were examined to materialize the purpose of the first part of the study. According to the findings of the study, Fars province has been practicing the export of thos...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 2

pages  197- 214

publication date 2017-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023